خداوند آنچنانکه در سادگیها ساده مینماید در پیچیدگیها پیچیده تر از آنست که انسان را توان بر فهم آن است.  خداوند آنچنانکه در ورای اوج فلک نهم است، همزمان در ورای قهقرای قعر اوقیانوس قایم قیوم است. زانسبب سالک راه خویش را از سادگیها به پیچیدگیها  میطلبد و می آزماید. شعر وسیلهٔ است در این راه سلوک.

پس اگر شعر را اندیشه پنداریم، اندیشهٔ حقیقی خداوند است چون اوست که عقل اول است. اگر شعر را هنر بدانیم هنرمند حقیقی خداوند است و انسان هنرمند در تقلید از زیبایهای آفرینش آفریدگار آفریده گری با واسطه است تا زیبایی متبارک را که متبارز گوهر ذات اقدس است به نحوی نمایانگر باشد.

ضمناً شعر عبارتی است که جامه بحر و ردیف و قافیه پوشد و از خود سُری بر پا کند تا سِر این سُر دری به بوستان شعر باز کند و شاعر را بدانجا بخواند؛ بوستانی که همیشه بهار است.  در این بهار روز ها رباعئ  با اندیشه ام بازی میکند که خیال غزل شدن  دارد بهر توصیف بوستان سرای هجرت و هجران که اینجا مورد دارد:

سِر  سُر در سر و این سِر به صدایم آورد

نالهٔ نیستی نی زان  به نوایم آورد

باب رب میشنوم پیوسته از تار رباب

در گریز از خودی او پیش خدایم آورد

 بناً شعر زیبا نمونهٔ از پیچیدگیهای  خیال است که در جستجوی زیبایهای خداوند که زیبایهای طبیعت نمودار آنست با عبارات زبان و آهنگ و آواز  در می آمیزند و از پیچاپیچ این پیچیدگیها خم و پیچی به سان پیچ و خم عشقهٔ پیچان میسازد، با عشق پیچانش دورادور استون حنانه خیال به سوی آسمان نهم بالا میرود؛ به مکان لا مکان. در کشاکش این کشش شاعر در کوشش است تا با آهنگ بنوازد، با عبارت بپردازد، و با خیال بیامیزد، تا پری باز زند به دیار دوست که همه از اوست و همه اوست. و آنجا پی میبرد به این حقیقت که:

ترا جهان دیگر است و مرا جهان دیگر

که این اندیشه نمی گنجد در بیان دیگر

هرچه گویم نتوانم ز معنی بر گویم

شرح معنی کند ایجاب صد زبان دیگر

۰۷۰۳۱۶ - ۰۷۰۷۰۸ 

قلم د خدای د ثنا او ستاینی په خیال کی ډوب و. د عجز په حال کی یی له لوی څښتن سره راز کاوه او ددی هیله یی کوله چی دده د ژبی بیان د خدای د ستاینی لیاقت پیدا کړی او دده په ثنا کی د خدای د لویښت درناوی وسی.

د التجا په حال کی د کاغذ پر مصلا سجده کوی او عجز کوی چی ګوندی دده دلیکنی توان د خدای دښایستونو د ستاینی وړ وګرځی. قلم د خدای لمانځنه کوی او هسی په نیاز کی د عبادت او عبودیت ژړا کوی. قلم  ددغو اندېښنو په ټال کی ډوب پرېوتی او پرته له دی چی پوه شی، د اوښکو څاڅکو یی د خدای ښایست د نون د توری د رمز په تعبیر کی د زړه په سوز، د ژبی په کرښه، د سر په سترګو، او د اوښکو په نم لیکلی. د قلم د زړه د صفا تائید ته آسمانونه نزول کوی: ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ «په قلم او په هر هغه څه چی لیکی یی» (قران ۶۸:۱)

نو ځکه ددغه حقیقت رمز روښانه کېږی چی اللّه جمیل و یُحِبُ جَمال، «خدای ښایسته دی او ښایست یی خوښېږی.»   دغه ښایستونه د طبیعت په نندارتون کی د موسم د اوښتلو سره د خدای ثنا کوی او د ویښ وجدان له خاوندانو نه هیله کوی چی د خدای د ښایستونو په نندارتون کی د خدای ثنا او ستاینه وکړی. په دی ښایستونو کی خیالونه لمبېږی او نڅېږی او د خدای لمانځنه کوی چی په هغه کی د انسان د ژبی بیان د قلم په کرښو کی د خدای لمانځنی د ښکارندوی په توګه د شعر په بحر او قافیه کی څرګندېږی.

شعر د خدای الهام دی. دغه الهام د یوی ژوری اندیښنی په توګه د خیال په وزرو الوزی او د ښایست  د ستاینی لپاره د انسان د ژبی عبارتونه په پور اخلی او د ښایسته انګازو په لړکی یی د شعر په جامو کی نغاړی او د ‌ذوق خاوندانو ته یی وړاندی کوی. 

خو شعرونه، په تېره بیا پسرلنی شعرونه، نه ښایی چی یوازی د ګل او بلبل ستاینی ته معطوف او محدود و ساتل سی. په دی پرتله د طبیعت ستاینه باید په ماهیت کی د خدای ثنا وی څو هم په کی ښایستونه ستایل سوی وی، او هم د ښایستونو جوړونکی. دا چی  د پسرلی ښایست باید د خدای د ښایست د تمثال په توګه و ستایل او ولمانځل سی.

بهاریه