په دی برخه کی د افغانستان او نړی د پېښو په پرتله لیکنی وړاندی کېږی. د مضمون په عنوان باندی ګوته ټینګه کړی.
درین بخش نوشته های مربوط وقایع افغانستان و جهان تقدیم میگردد. لطفاً بالای عنوان مضمون کلیک کنید.
تحلیل سیاسی
نوشتهٔ داکتر زمان ستانیزی
نیرنگ استدلال استعماری
و پیمان امنیتی امریکا
پیمان «امنیتی» بین امریکا و افغانستان و «لویه» جرگهٔ مشورتی آن سؤالاتی را ایجاد کرده که جواب دادن به آن مستلزم بررسی وژرفنگری خاص است. در برابر آن موضعگیریهای آیدیولوژیک و سیاسی زیادی صورت گرفته که هر کدام دلایل مقنع برای تأئید یا تردید آن آرایه کرده اند. برخی از این بررسی ها بر محور منافع گروهی، قومی، و لسانی می چرخند و فاقد دوراندیشی، وسعت نظر، و جهانبینی اند که متضمن منافع مملکتی افغانستان باشند. اگر تناقضات جهات مختلف مسأله را در روشنئ شواهد تاریخ تحلیل کنیم و آینده را در آئینه گذشته نگاه کنیم ممکن بتوانیم تا حدی از تکرار تلخیهای تاریخ جلوگیری کنیم در غیر آن به طمع پوستین در چنگ خرسی خواهیم افتاد که ما را در قعر دریای خروشان غرق خواهد کرد.
پښتو
د ژبنی سیاست، اولسی حساسیت، او ادبی رقابت په ډګر کی
(لمړی برخه)
د ډاکتر زمان ستانیزی لیکنه
سریزه:
دغه مضمون د یوی علمی څېړنی، تاریخی تحلیل، او ادبی نقد په توګه پر تاریخی استناد، د ژبپوهی پر اصولو ولاړ او د ټولنیزو مراودو په اعتبار لیکل شوی. له پښتنو خویندو او ورڼو نه هیله من یم چی په سالمه فضا کی یی پر مطالبو تعمق او ژور فکر وکړی، تجویزونو او لارښوونو ته یی په غور وګوری، او په سړه سینه یی له روحیی سره د پښتو او پښتنو د پرمختګ د لاری مل شی څو پښتانه د پوهی او تعلیم او تعمیم له لاری د خپلی ژبی په ادب پالنه، د شعر په ښکلا، او د ژبی د کلام په ښایستونو کی خپل تفکر او خیال ولمبوی او خوند ور څخه واخلی څو پښتو او پښتانه د د ژبی د دود او دستور په رڼا کی خوندی او بسیا شی.
د پښتو د نړیوالی ورځی په مناسبت پښتو ژبی ته کره کتنه
نوشتهٔ دکتور زمان ستانیزی
در شمارهٔ ۶۶ نشریهٔ وزین بررسی کتاب (تابستان ۱۳۹۰)، که زیر نظر دوست محترم مجید روشنگر نشر میشود، در بخش «چند حرف»، در حرف دوم، مطلبی توجه ام را جلب کرد که در آن نوشته است «امیر خسرو دهلوی (۶۵۱-۷۲۵ هجری قمری)، شاعر پارسی گوی هندی است که در عمر خود پایش را به ایران نگذاشته است و از تبار ترکان است، و، با این حال، منظومه های شعر او همه به زبان فارسی است. پنج گنج: مطلع الانوار، شیرین و خسرو، لیلی و مجنون، آیینه اسکندری و هشت بهشت... آیا شما در هیچ کجا سراغ دارید که شاعری از سرزمینی دیگر، با زبان سرزمین دیگری این همه کتابهای منظوم از خود به جا گذاشته باشد؟»
عبارات فوق با نوشتهٔ نویسندهٔ دیگری (آیت الله سیّدعلی خامنه ای) در آغاز کلیات اقبال لاهوری شباهت چشمگیری دارد. در آن مقدمه آمده است: «مردم ما که نخستین مخاطب جهانی اقبال بودند،... این شاعر بزرگ فارسی گوی که بیشترین شعرش را (نه به زبان مادری که به فارسی گفته است)، هرگز در فضای محبوب و مطلوب خود ایران قرار نگرفت، و نه فقط به ایران نیامد بلکه... اقبال نگارش و نثر فارسی را نمی دانست و نثر فارسی اقبال همین تعبیراتی ست... که می بینید فهمیدن آن برای فارسی زبان ها مشکل است.»
۱۱
دکتور زمان ستانیزی
تناقض در استدلال آقای سیستانی
مقدمه
خواهر محترمم خانم زهره یوسف داود مرا به برنامهٔ مورخ اول سنبلهٔ ۱۳۹۳ شان دعوت کردند تا به مناسبت تجلیل ۹۵ ساگرد آزادئ افغانستان همرای شان مصاحبهٔ داشته باشم. من تحلیل را بر تجلیل ترجیح دادم که عدهٔ زیادی از هموطنان از طریق ده ها ایمیل و تیلفون نظریاتم را تائید کردند. بعداً چند اعتراضی در یکی از ویبسایتها به نشر رسید که با نوشتهٔ آقای کاندید اکادمیسین محمد اعظم سیستانی همنوایی خود را نشان داده بودند.
بدیهی است که ظرفیت ها متفاوت اند و هر کس «خود صفت خویش ادا میکند»، ولی آنهایی که از صلاحیت علمی و شهرت و اعتبار بیشتر برخوردار اند با درک مسؤولیت اجتماعی خویش با تدبیر و سنجش و با درک عواقب احتمالی نوشته و گفتار شان باید محتاطانه بگویند و مسؤولانه بنویسند، چون عدهٔ از هموطنان به احترام فهم و دانش و نام شان هرگفته آنها را شبهٔ آیت قران دانسته در تقلید تأیید میکنند. چون گرایش به جبهه گیریها از نقاط ضعف بسیاری از وطنداران ماست، معمولاً «کی گفت» را بر «چه گفت» ترجیح میدهند. یعنی آب را از روی کاسه مینوشند و بیشتر متوجهٔ کاسه اند تا محتوای آن. بدان لحاظ به ناموران ما لازم است تا با درک این واقعیت تا حد امکان از سرایت نوشته های خشمگین و غضبناک جلوگیری کنند و تحمل شنیدن نظرات متفاوت و مخالف را بر خود روا دارند تا خود باعث تفرقه نشوند.
ادامه این مضمون را در بخشهای هفتگانهٔ ذیل مطالعه کرده میتوانید: آزادی افغانستان، معاهدات افغان و انگلیس، امانت امانیت، بی بند و باری در برابر حیطهٔ تخصص و مسلک، آزادی جغرافیای افغانستان؟، تحریف - توریه - و کج قلمی، و بخش نهایئ در گرداب نفسانیت.
برای مطالعهٔ بخش اول بالای همین دکمه فشار وارد کنید
د تاریخ ګردجه پاڼه
د ډاکتر زمان ستانیزئ لیکنه
دافغان او انګریز د دریمی جګړی د ۹۴می کالیزی په یاد
د دیورند کرښی ته کره کتنه
سریزه
تاریخ تکرارېږی څو اشتبا تکرار نشی. نژدی له یوی پیړۍ را هیسی د افغانستان د آزادی د استرداد او بیرته اخیستلو جشنونه نیول کېږی، خو څوک دا نه پوښتی چی: کومه آزادی؟ دا چی په افغانستان کی د لسګونو بهرنیو هیوادونو په عصری وسلو سمبال پوځونه موجود دی او هره ورځ نظامی عملیات تر سره کوی او په لسګونو بیوزلی هیوادوال په کی وژل کېږی او په کابل کی تش په نامه حکومت نه د جنایتونو مخ نیولای شی، نه د بیوزلو خلکو دفاع کولای شی، نه د بهرنیو پوځونو په عملیاتو بندیز لګولای شی، نه ددغو عملیاتو د تنظیمولو واک لری، او نه یی په کمښت یا بندښت کی څوک ګواښ ته غوږ نیسی؛ نو بیا کومه ولسمشری، کومه ولسواکی، کومه خپلواکی، او
